atak na rafinerię Abqaiq w Arabii Saudyjskiej i realpolitik ropy

Po ataku na saudyjski zakład przetwórstwa ropy, Uwaga zwróciła się na natychmiastowy wpływ, jaki może to mieć na ceny ropy. Ale obawy powinny być bardziej w perspektywie średnioterminowej niż krótkoterminowej, pisze Robin Mills.

Robin Mills jest prezesem Qamar Energy i autorem książki „The Myth of the Oil Crisis.”Napisał tę op-ed Dla Biura Syndication, artykuł opiniotwórczy i analityczny syndication service, który koncentruje się wyłącznie na Bliskim Wschodzie.

ponieważ pożary nadal palą się w gigantycznym zakładzie przetwórstwa ropy naftowej Abqaiq w Arabii Saudyjskiej, zwrócono uwagę na bezpośredni wpływ na ceny ropy. Atak rakietowy lub dronowy, obwiniany przez USA na irańskich sojuszników w Jemenie lub bardziej prawdopodobnym Iraku, tymczasowo zniszczył połowę zdolności przetwórstwa ropy naftowej w Królestwie. Ale ważniejsze niż efekt krótkoterminowy jest to, co atak ujawnia o perspektywach konfliktu między Arabią Saudyjską a Iranem.

strajk jest ostatnim z serii przeciwko saudyjskim i ZEA aktywów naftowych. Ale poprzednie incydenty były bardziej na drodze kalibrowanych ostrzeżeń: niewielkie uszkodzenia czterech statków w porcie ZEA w Fujairah, ataki dronów na saudyjskim rurociągu wschód-zachód w maju i wybuchy na dwóch tankowcach w Zatoce Omańskiej w czerwcu. Pociski z Sił Houthi w Jemenie uderzyły w inne nieolejowe obiekty, takie jak lotniska. Ale rozmiar, wyrafinowanie i cel tego ataku stanowi dużą eskalację i pierwszy naprawdę wstrząsnąć światowych rynkach ropy naftowej.

Abqaiq jest największym pojedynczym zakładem przetwórstwa ropy naftowej na świecie, zdolnym do obsługi do 7 milionów baryłek dziennie-z samego pola Abqaiq, z Ghawar, największego na świecie konwencjonalnego pola, z Shaybah i z Qatif. (Łączna pojemność Arabii Saudyjskiej wynosi 12,5 mln bpd.) Abqaiq jest punktem wyjścia dla rurociągu Petroline do Yanbu na wybrzeżu Morza Czerwonego, alternatywą dla Zatoki Perskiej jako trasy eksportowej. Znaczna część Saudyjskiej produkcji gazu została również wyeliminowana przez strajki, które spowodują, że kraj spali więcej ropy – być może dodatkowe 300 000 bpd – aby zaspokoić zapotrzebowanie na energię elektryczną na letnią klimatyzację.

wraz z atakami na trzy z 300 000 pociągów przetwarzających bpd na polu Khurais, 5,7 mln bpd produkcji zostało odciętych. Energy Intelligence donosi, że firma Aramco ma nadzieję wkrótce przywrócić 2,3 mln bpd i dodać 250 000 bpd produkcji ze złóż morskich, z których trzy największe, Safaniya, Zuluf i Manifa, mają łączną moc 3.025 milionów bpd. Aramco może również przez pewien czas zaopatrywać klientów ze swoich dużych zapasów, przechowywanych w domu i w takich lokalizacjach jak Egipt, Rotterdam i Okinawa.

początkowo szalały spekulacje dotyczące wpływu na ceny ropy naftowej – niektórzy sugerowali zyski w wysokości kilku dolarów, niektórzy 10-15 usd za baryłkę, inni, że ceny mogą wzrosnąć do potrójnych cyfr przy długiej przerwie. Ale jeśli ten atak miał przyjść w ogóle, to przychodzi w stosunkowo łagodnym momencie. Umowa OPEC+ oznacza, że wolne moce produkcyjne w Arabii Saudyjskiej, innej Zatoce Perskiej i Rosji są wysokie. Wzrost łupków w USA słabnie, ale obietnica wyższych cen go ożywi. Międzynarodowa Agencja Energetyczna może koordynować uwolnienie ze strategicznych zapasów posiadanych przez jej członków, podczas gdy TERAZ jest dobry moment, aby Chiny sprowadzały na ląd część irańskiej ropy przechowywanej w składach celnych. Handlowcy martwili się bardziej o popyt i możliwą recesję niż o podaż.

jest to dalekie od 2008 roku, kiedy rynki były bardzo napięte i miała istnieć geopolityczna „premia za ryzyko” w wysokości 10 USD lub więcej w cenach ropy, mimo że sytuacja polityczna na Bliskim Wschodzie była mniej groźna niż dziś.

zmartwienie powinno być bardziej w perspektywie średnioterminowej niż krótkoterminowej. Jako kluczowy węzeł w przemyśle naftowym królestwa, Abqaiq był silnie strzeżony z wieloma pierścieniami obrony oraz z redundancją kluczowych jednostek i gromadzeniem zapasów części zamiennych. Łatwo odparła atak na pojazdy Al-Kaidy w 2006 roku. Ochrona ta okazała się jednak nieskuteczna przed atakiem z powietrza. I kwestionuje mądrość koncentracji tak dużej zdolności przetwarzania w jednym miejscu, jakkolwiek wzmocnionym.

chociaż Abqaiq jest najważniejsze, w całym królestwie istnieją dziesiątki innych krytycznych celów przemysłowych: instalacje separacji gazu i ropy naftowej, terminale eksportowe, zbiorniki ropy naftowej, rafinerie, zakłady petrochemiczne, elektrownie i zakłady odsalania, które dostarczają połowę krajowej wody pitnej. Setki morskich platform naftowych i gazowych są jeszcze bardziej narażone na działanie dronów podwodnych, szczególnie w przypadku jawnego starcia z Iranem. ZEA, partner Rijadu w wojnie przeciwko Houthis, ma podobne słabości, być może bardziej biorąc pod uwagę jego zależność od międzynarodowego biznesu, turystyki i handlu. Duże wydatki Arabii Saudyjskiej na uzbrojenie i siły bezpieczeństwa wewnętrznego oraz wzmocnienie sił amerykańskich w Zatoce Perskiej okazały się nieskuteczne w odpieraniu takich ataków dronowych, rakietowych i morskich.

ten niebezpieczny atak został ostro potępiony. Na szczęście nikt nie zginął. Ale moralność to jedno, realpolitik drugie. Z irańskiego punktu widzenia jest to odwet za sankcje USA, wspierane przez Saudyjczyków, które wyeliminowały większość eksportu ropy w Teheranie – to cięższy cios niż ten, którego Arabia Saudyjska doznała w sobotę. Irańczycy nie docenili tego, jak daleko Stany Zjednoczone mogłyby zmusić niechętnych sojuszników do podporządkowania się, i jak mało Rosja i Chiny mogłyby i zrobiłyby, aby im pomóc. Trudno jednak powiedzieć, że źle obliczyli, ponieważ po rezygnacji Amerykanów z umowy nuklearnej JCPOA nie otrzymali oferty zdolnej do przyjęcia.

oś amerykańsko-Saudyjska, wręcz przeciwnie, wyraźnie się przeliczyła, myśląc, że mogą podjąć działania w wybranym przez siebie czasie i miejscu bez ryzyka reakcji. Iran wielokrotnie wykazywał zdolność do wytrącania ich z równowagi. Uwolnione od globalnego rynku ograniczenia Teheranu zostały przełamane.

oczywiście pytanie, dlaczego teraz zachęca do spekulacji. Po zwolnieniu amerykańskiego doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego, Johna Boltona, Iran znowu eskaluje do deeskalacji, czy też twardogłowi zdecydowali się zatrzasnąć drzwi dyplomacji?

to wydaje się być wrażliwy moment w Rijadzie. Nowy saudyjski minister ds. ropy naftowej, Książę Abdulaziz bin Salman, otrzymał zadanie przyspieszenia notowania akcji Aramco, teraz wzbudzonego nowymi wątpliwościami. Dopiero w zeszłym tygodniu nakłonił Irak i Nigerię do obiecania lepszej zgodności z cięciami produkcji OPEC. Teraz oni, Rosja i sojusznicy OPEC ZEA i Kuwejtu mają pretekst do wznowienia pompowania.

Odwet ujawni dalsze słabości Arabii Saudyjskiej, a także ryzyko wzrostu cen ropy i spowolnienia gospodarczego przed kampanią wyborczą w USA.w kryzysie wielu uznałoby winę Trumpa. Dalsze oferty negocjacji lub uchylenia sankcji wydawałyby się słabe. Nawet jeśli przez jakiś czas nie będzie kolejnych ataków, pamięć pozostanie. Najsilniejszą bronią Rijadu, jego przemysł naftowy, okazał się również miecz Damoklesa.